Verslag van de hongerwinter in vergelijking met onze tijd
Nu in onze tijd
Driebergen-Rijsenburg, maandag 4 mei 2020
Koning Willem Alexander hield een toespraak op een lege Dam. Het was een bijzonder gezicht. Hij zou die toespraak sowieso houden in verband met 75 jaar bevrijding, maar nu met de coronamaatregelen erbij was het heel apart. De woorden die hij sprak maakten indruk: “Nu, 75 jaar na onze bevrijding, zit de oorlog nog steeds in ons. Het minste wat we kunnen doen is: niet wegkijken. Niet goedpraten. Niet uitwissen. Niet apart zetten. Niet ‘normaal’ maken wat niet normaal is.” Een duidelijke verwijzing naar zijn overgrootmoeder maakte hij ook, Koningin Wilhelmina zou vanuit Engeland te weinig aandacht hebben gehad voor het Joodse deel van onze bevolking. Daar worstelt hij mee, zo sprak hij. Een nieuwe fase in de erkenning van het drama dat in ons land heeft afgespeeld. De Koning zei het zo: “Niet meer naar het zwembad mogen. Niet meer mogen meespelen in een orkest. Niet meer mogen fietsen. Niet meer mogen studeren. Op straat worden gezet. Worden opgepakt en weggevoerd.
Koning Willem Alexander op een lege dam tijdens de toespraak op 4 mei
Sobibor begon in het Vondelpark. Met een bordje: ‘Voor Joden verboden.’ Daar word je letterlijk stil van. Zo triest voor de ouderen die de oorlog hebben meegemaakt dat juist zij vanuit hun verpleeghuizen alleen zitten en moeten toekijken. Vanavond een uitzending over de 100 foto’s die gemaakt zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog, het project waar ook de leerlingen van Bartiméus een kleine rol hebben. Een aantal foto’s die de leerlingen hadden uitgekozen was ook de keuze van de jury. Heel bijzonder!
Bep Scherpel en Annet Werkhoven-Scherpel
Bronnen naast het dagboek van Bep Scherpel:
Annet Werkhoven, De Grebbelinie van onder tot boven (Barneveld, 2011);
AD 4 mei 2020.
Twee artikelen uit het boek ' De Grebbelinie van onder tot boven' interview uit 2010 met Rene van der Eijden
De pagina uit de krant van 4 mei 2020 met de gekozen foto's
Toen in die tijd
Dodenherdenking en Bevrijdingsdag toen en nu
Vreemd om je te realiseren dat er 75 jaar geleden geen Dodenherdenking was op 4 mei. Een dag waarbij we sindsdien stil staan bij de verschrikkingen van de oorlogen.
Oud-Loosdrecht. Zaterdag , 5 mei 1945
Gisterenavond om ongeveer 10 uur kwam buurman Van de Starre vertellen, dat de bezettende Duitse macht in Nederland, Noord-Duitsland en Denemarken deze morgen om half negen de wapens zouden overgeven.
‘s Avonds, half zeven.
Het is een emotievolle dag geweest. Zoals ik reeds schreef, kwam gisterenavond het bericht, dat Nederland vrij was. Nu, vanmorgen was het een ware feeststemming in het dorp. Overal hingen vlaggen en oranjewimpels en de kerkklok luidde. De manufacturiers gaven speldjes en oranjecocardes weg voor niets. Ik moest worst halen en iedereen kon worst voor niets krijgen, kortom het dorp stond op z’n kop.
Vanmiddag echter tegen een uur of half een zagen we plotseling leden van de “ondergrondse” gewapend en wel op het erf van Schoenmaker onder leiding van de rivierpolitie de Jong, die voor de gelegenheid een Canadees uniform (imitatie) had aangetrokken.
Het bleek dat deze mannen de vrijheid namen om op eigen houtje de Duitsers de wapens af te nemen, waartoe ze niet gemachtigd zijn. Bovendien was hun optreden bepaald ergerlijk. Bij de Koninklijke Watersportvereniging hebben ze ook erg huisgehouden. De Duitsers die ze de vorige dag van alles aangeboden hadden om maar kuch te bemachtigen, namen ze nu alles af wat ze daar hadden (o.a. etenswaren) hielden er eet- en drinkpartijen en bedreigden de soldaten met hun geweren. Enfin, de Duitsers lieten zich gewillig wegvoeren naar een schuur vlakbij de kerk. Maar een poos later hoorde ik opeens schieten. Kees kwam hard aangefietst en haalde vliegensvlug onze vlag in. Wat ik al vermoedde, gebeurde. De Duitsers kwamen terug. Ze lieten zich niet ontwapenen door een stelletje kwajongens. Ze keerden weer naar hun kwartieren terug. (Wordt vervolgd!)
Kaart van de KWVL rond 1930 uit 100 jaar KWV-1912-2012
Kokarde met veren uit het Rijksmuseum